Kaybettiklerimiz – Barış Manço

Kaybettiklerimiz serisinin birinci yazısına üstad Barış Manço ile başlamak istiyorum. Barış Manço, bir nesilin Barış abisidir. Hepimizin müzik dinlemeye başlamadan önce adını duyduğu, tesadüfen bir yerde dinlediği veya eşimizin, dostumuzun, akrabamızın aracılığı ile tanıştığı sanatçılardan biridir Barış Manço.

Hepimizin kalbinde yeri vardır Barış Manço’nun, o dönemin çocukları olarak kimimiz Arkadaşım Eşek, kimimiz Domates, Biber, Patlıcan şarkılarıyla kimimiz ise Adam Olacak Çocuk programı ile hatırlarız Barış Manço’yu, büyüklerimiz ise İşte Hendek İşte Deve, Dağlar Dağlar, Lambaya Püf De gibi parçaları ile bilmektedir.

Bunlar dışında Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, Gülpembe, Bal Böceği, Can Bedenden Çıkmayınca, Dönence, Kol Düğmeleri, Unutamadım ve benim de diğer şarkılarına nazaran biraz daha çok sevdiğim Halil İbrahim Sofrası şu an aklıma gelen şarkılarından. Bende yeni nesili ve Barış Manço hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olmayan müzikseverleri düşünerekten, Barış Manço’ya karşı duygularımı da dile getirdiğim bu yazıyı yazma gereği duydum.

İsterseniz lafı daha fazla uzatmadan, yavaş yavaş Barış Manço’nun hayatına göz atmaya başlayalım.

2 Ocak 1943 tarihinde İstanbul’da Dünyaya gelen Barış Manço, II. Dünya savaşı yıllarında Dünyaya geldiği için ailesi Mehmet Barış adını vermiştir. Aynı zamanda Türkiye’de ilk kez Barış ismini alan, Barış Manço olmuştur.

1957’de amatör olarak müziğe başlayan Barış Manço 1958 yılında ilk grubu olan Kafadarlar grubunu kurmuş, bu grupla birlikte Rock’n Roll coverları yapmış ve ilk bestesi olan Dream Girl’ü bestelemiştir. Kafadarların ardından,Harmoniler, Les Mistigris, Kaygısızlar, …Ve (Etc), MançoMongol (Moğollar) ve hepimizin yakından tanıdığı Kurtalan Ekspres gibi gruplarla çalışmıştır. Bu gruplarla çalışırken birçok beste yapmış ve yurtdışını da kapsayan konserler vermiştir.

Bunların yanı sıra “Baba Bizi Eversene” filminde Mahir rolü ile karşımıza çıkmıştır.

1976 yılında Dünya çapında bir firma olan CBS ile anlaşan Barış Manço, Baris Mancho adı ile tamamen İngilizce parçalardan oluşan 2 milyon TL’ye mal olmuş bir uzunçalar yayınlamıştır. Romanya ve Fas gibi Doğu ülkelerinde liste başı olmuş, Türkiye’de ise 1977 yılında Nick the Chopper adıyla yayınlanmış ve büyük beğeni toplamıştır.

Altın Kelebek Ödülleri başta olmak üzere birçok ödülü bulunan Barış Manço, Altın Kelebek yılın erkek sanatçısı, yılın bestecisi, yılın albümü ve yılın düzenlemesi ödüllerini almıştır. 1979 yılında çıktığı Anadolu turnesinin tüm gelirini sağır ve dilsiz çocukların eğitimi ve tedavisi için bağışlamıştır. 1980 yılında Bulgaristan Altın Orfe Müzik Festivali‘ne katılmış, “Nick The Chopper” ve “Ben Bir Şarkıyım” parçalarıyla festivalde Bulgar şarkılarını en iyi yorumlayan şarkıcı dalında birinci seçilmiştir. 1980 Eylülünde ise sanat yaşamında ki 20. Yılı olduğu için “20. Sanat Yılı Disco Manço“yu yayınlamıştır. 1982 yılında önce Anadolu turnesi ardından Amerika konserleri ile büyük başarı elde eden Barış Manço, aynı yıl içinde yurt dışında birçok TV programına konuk olmuş ve birçok ülkede konserler vermiştir. 1983 yılında Eurovision Şarkı Yarışmasının Türkiye elemelerine “Kazma” adlı şarkı ile katılmıştır. Bununla kalmayıp yabancı isimlerle de çalışan Barış Manço, arkadaşı ve Belçika’lı eski bir progresif rock grubu olan Recreation‘ın lideri Jean Jacques Falaise, 24 Ayar albümünde Barış Manço’ya eşlik etmiştir.

Ekim 1988 yılında kariyerinde ki tek film olan “Baba Beni Eversene”nin ardından bu kez programları ile TV Dünyasında karşımıza çıkan Barış Manço, Barış Manço ile 7’den 77’ye, Adam Olacak Çocuk, İkinci Kahvaltı, Dönence, Dere Tepe Türkiye ve Ekvatordan Kutuplara gibi programlar yapmış, ayrıca 4 × 21 Doludizgin adlı programın yapımcılığını üstlenmiştir. 7’den 77’ye programı ise 378 bölüm yayınlanarak rekor kırmıştır.

1990 yılında Ertuğrul Fırkateyni‘nin Japonya’ya gelişinin 100. yılı nedeniyle düzenlenen “Türk-Japon dostluğu” etkinlikleri kapsamında Japonya’ya giderek konser vermiş ve japonlarla ilk tanışmasını bu konserle yaparak Japonya’da çok sevilmiştir. Bunların yanı sıra “Baba Bizi Eversene” ve “14 Numara” filmlerinin müziklerini Kurtalan Eskpres ile birlikte, “Çiçek Abbas” filminin müziklerini ise Cahit Berkay ile birlikte yapmıştır.

1963 yılında Yeni Sabah gazetesinde “Sami Sibemol” takma adıyla ve 1993 yılında ise Milliyet Gazetesinde yazmıştır.

Barış Manço ölmeden önce müzik hayatının 40 yılını anlatan 40. yıl şarkısını bestelemiş ancak sözlerini yazamadan 31 Ocak 1999 gecesi kalp krizi sonucu aramızdan ayrılmıştır.

Birçok siyasetçi taziye mesajı yayınlamış, 1991 yılında aldığı Devlet sanatçısı unvanı nedeniyle ise TRT, Kanal D ve Star başta olmak üzere birçok kanal da cenaze töreni canlı yayınlanmıştır.

40. yılı için bestelediği şarkının da bulunduğu Mançoloji albümü 1999 yılında yayımlanmış ve 2,6 milyon satarak o yılın en çok satan albümü olmuştur. 2002 yılında “Yüreğimdeki Barış Şarkıları” adında bir Barış Manço anma albümü yayınlanmıştır. Barış Manço’nun ölümünün ardından Kurtalan Ekspres yeni albüm çalışmaları yapmayarak, iki yıl boyunca Barış Manço’yu anmak için düzenlenen konserlere katılmıştır. 2005 yılında “Barış Manço 7’den 77’ye Doludizgin Barış ve Sevgi Derneği”, 2006 yılında ise “Barış Manço Rock Derneği” kurulmuştur. Derneklerin yanı sıra “İzManço” adında İzmirli Barış Manço sevenleri başta olmak üzere birçok Barış Manço seveninin bir arada bulunduğu bir de grup bulunmaktadır. Barış Manço’nun Kadıköy Moda semtinde bulunan köşkü sanatçının ve ailesinin eşyalarının sergilendiği bir ev haline getirilmiş ve Barış Manço Müze Evi adını almıştır. Ayrıca her yıl geleneksel olarak düzenlenen “Barış Manço Vapuru” anma etkinliği ile Barış Manço kabri başında anılmaktadır.

İyi ki varsın, iyi ki tanıdık seni Barış abi… Adam olacak çocuklar olarak seni çok özledik, sevgi, saygı, özlem ve rahmetle anıyoruz, mekanın cennet olsun Barış Manço!